Alimenty to świadczenia, które mają na celu zabezpieczenie bytu osoby uprawnionej, najczęściej dziecka lub byłego małżonka. Jednak życie bywa nieprzewidywalne i zdarza się, że obowiązany do ich płacenia rodzic czy były partner znajduje się w sytuacji, w której dalsza wypłata alimentów w dotychczasowej wysokości jest niemożliwa. Czy można je obniżyć albo nawet uchylić? Tak, ale wymaga to spełnienia określonych warunków i podjęcia konkretnych kroków.
Kiedy można ubiegać się o obniżenie lub uchylenie alimentów?
Prawo przewiduje możliwość zmiany wysokości alimentów, a nawet ich całkowitego uchylenia, gdy nastąpią istotne zmiany w sytuacji życiowej zobowiązanego lub uprawnionego do alimentów. Do najczęstszych powodów należą:
- Pogorszenie się sytuacji finansowej zobowiązanego – np. utrata pracy, długotrwała choroba, niezdolność do pracy, narodziny kolejnych dzieci wymagających utrzymania.
- Poprawa sytuacji finansowej uprawnionego – np. uzyskanie stałego zatrudnienia przez byłego małżonka, usamodzielnienie się dziecka, uzyskanie wysokiego dochodu przez uprawnionego.
- Zmniejszenie potrzeb dziecka – jeśli dziecko ukończyło edukację, podjęło pracę, jego koszty utrzymania zmniejszyły się, np. przez uzyskanie stypendium.
- Zmiana sytuacji rodzinnej zobowiązanego – np. narodziny nowego dziecka, konieczność sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny.
- Ukończenie edukacji przez dziecko – alimenty na dziecko nie są automatycznie znoszone po ukończeniu 18. roku życia, ale jeśli dziecko nie kontynuuje nauki lub jest w stanie się samodzielnie utrzymać, można wnosić o uchylenie alimentów.
Jak obniżyć lub uchylić alimenty?
Jeśli spełniony jest jeden z powyższych warunków, można podjąć kroki prawne w celu zmiany wysokości alimentów. Jak to zrobić?
- Negocjacje z osobą uprawnioną – Warto najpierw spróbować porozumieć się polubownie. Jeśli druga strona wyrazi zgodę, można zawrzeć ugodę i złożyć ją do sądu do zatwierdzenia.
- Wniesienie pozwu o obniżenie lub uchylenie alimentów – Jeśli porozumienie nie jest możliwe, należy złożyć pozew do sądu rejonowego właściwego dla miejsca zamieszkania uprawnionego.
Co powinien zawierać pozew?
Pozew o obniżenie lub uchylenie alimentów powinien zawierać:
- dane powoda (osoby składającej pozew) i pozwanego (uprawnionego do alimentów),
- oznaczenie sądu, do którego jest kierowany,
- określenie żądania (np. obniżenie alimentów do kwoty X lub ich całkowite uchylenie),
- uzasadnienie wraz z dowodami (np. dokumenty potwierdzające zmniejszenie dochodów, chorobę, ukończenie nauki przez dziecko),
- wniosek o przeprowadzenie dowodów (np. przesłuchanie stron, zaświadczenia o zarobkach, opinie lekarskie).
Jakie dowody mogą pomóc w sprawie?
W sprawie o obniżenie lub uchylenie alimentów kluczowe są dowody, które potwierdzają zmianę sytuacji finansowej zobowiązanego lub uprawnionego. Mogą to być:
- zaświadczenia o dochodach,
- decyzje o utracie pracy lub rencie,
- dokumentacja medyczna (jeśli obowiązany do alimentów jest chory lub niezdolny do pracy),
- dowody na usamodzielnienie się dziecka (np. umowa o pracę, świadectwa szkolne),
- inne dokumenty potwierdzające zmianę sytuacji życiowej.
Czy sąd zawsze obniży lub uchyli alimenty?
Nie zawsze. Sąd bierze pod uwagę nie tylko sytuację finansową zobowiązanego, ale także potrzeby osoby uprawnionej. Jeśli dziecko nadal wymaga wsparcia finansowego, a zobowiązany mimo trudniejszej sytuacji wciąż ma możliwość świadczenia alimentacyjnego, sąd może nie zgodzić się na ich obniżenie lub uchylenie.
Podsumowanie
Obniżenie lub uchylenie alimentów jest możliwe, ale wymaga wykazania przed sądem istotnej zmiany okoliczności. Kluczowe jest odpowiednie przygotowanie dokumentacji i zebranie dowodów potwierdzających trudną sytuację finansową zobowiązanego lub usamodzielnienie się uprawnionego.
Jeśli rozważasz wniesienie pozwu o obniżenie lub uchylenie alimentów, skontaktuj się z naszą kancelarią prawną. Pomożemy Ci przygotować odpowiednie dokumenty i skutecznie przeprowadzić cały proces.
